
“Hoe ga ik om met grensoverschrijdend gedrag?”
VRAAG
“Hoe ga ik om met grensoverschrijdend
gedrag?”
Als zorgverlener in de thuiszorg
kom je soms in situaties waarin
je het gedrag van een patiënt of
persoon als ongewenst kan ervaren.
Dit grensoverschrijdend gedrag kan
verschillende vormen aannemen en
dus ook veel gevolgen hebben voor
jou. Irina Dumitrescu, verpleegkundig
stafmedewerker bij het
Wit-Gele Kruis van Vlaanderen,
legt uit.
Wat is grensoverschrijdend
gedrag?
Grensoverschrijdend gedrag is een
breed begrip. Hieronder verstaan we
alle vormen van ongewenst gedrag
die je kan tegenkomen. Denk maar
aan verbaal of fysiek geweld, pesten
en ongewenste seksuele handelingen.
Wat de ene persoon ervaart als ongewenst
of grensoverschrijdend gedrag,
kan voor een ander persoon niet zo
zijn. Het is met andere woorden een
heel persoonlijk oordeel.
Geweld is wanneer je psychisch of
fysiek lastiggevallen, bedreigd of
aangevallen wordt. Geweld kent geen
herhaald karakter. Bij herhaling spreken
we eerder van pesten. Bij pesten heeft
het terugkerend gedrag het doel om
iemands persoonlijkheid, waardigheid
of integriteit te raken.
Seksueel grensoverschrijdend
gedrag is elke vorm van gedrag
(verbaal, non-verbaal, lichamelijk) van
seksuele aard met als doel of gevolg
je waardigheid aan te tasten. Het kan
gaan om ongewenste aanrakingen
of aanranding, seksuele intimidatie,
maar ook opmerkingen, ongewenste
berichten, gluren of beelden maken of
tonen.
Komt grensoverschrijdend
gedrag in de zorg ook voor?
Een onderzoek van 2019 toont aan
dat bijna 26% van alle werknemers
slachtoffer is van grensoverschrijdend
gedrag op het werk. In de zorg wordt
zelfs 45% ermee geconfronteerd!
Bij contactberoepen is de kans op
grensoverschrijdend gedrag dubbel
zo hoog als in andere sectoren. Onder
zorgmedewerkers wordt meer dan
1 op 4 slachtoffer van lichamelijk
geweld op het werk. Meer dan 1 op 10
zorgmedewerkers geeft aan slachtoffer
te zijn van ongewenst seksueel
gedrag. In andere beroepsgroepen is
dit minder dan 3%.
Hoe ga ik om met grensoverschrijdend
gedrag?
• Voel je niet schuldig en schaam je
niet. Het is ook heel normaal als je
niet weet hoe je moet reageren
wanneer je met het gedrag te
maken hebt.
• Benoem het gedrag. Hierdoor
giet je het in woorden en maak je
het bespreekbaar bij de andere
persoon.
• Probeer toch je grenzen aan te
geven en kordaat op te treden
tegen het ongewenst gedrag. Geef
aan welk gedrag of deel hiervan
voor jou niet oké is.
• Leg uit waarom je dit gedrag niet
aanvaardt. Indien het om een patiënt
gaat, kan je gevolgen koppelen aan
het grensoverschrijdend gedrag,
bijvoorbeeld dat de zorgverlening
op deze manier niet verdergezet
kan worden.
• Als je het lastig vindt om hierop
te reageren, zoek dan steun bij collega’s
en bespreek de gebeurtenissen
met een vertrouwenspersoon.
Wat kan je doen als organisatie
of praktijk?
• Reageer gepast op ongewenst
gedrag en creëer een veilige
omgeving voor de werknemer of
jouw collega.
• Maak afspraken na de gebeurtenissen:
schakel een andere zorgverlener
in voor de zorg, neem contact
op met de persoon om het gedrag
aan te kaarten, en stop indien nodig
de zorgverlening.
• Volg het grensoverschrijdend
gedrag op en houd (verhoogd)
toezicht op het probleemgedrag.
• Werk een specifiek beleid uit voor
ongewenst seksueel gedrag.
Sorry, het is niet mogelijk om te reageren.